Mag ik je (wakker) kussen?
De zorg verandert. Zorgprofessionals ervaren dat dagelijks aan den lijve. Tijdens de theatervoorstelling Mag ik je kussen? kregen ook vrijwilligers, mantelzorgers en andere belangstellenden een indringend inkijkje in de dilemma’s van de zorg. “Deze voorstelling wil ook mensen buiten de zorg wakker kussen. Met als onderliggende boodschap: De zorg verandert. Zorg dat je mee verandert.”
Ruim vierhonderd bezoekers kwamen op maandag 22 en dinsdag 23 januari naar MFC Maldensteijn om de prachtige theatervoorstelling Mag ik je kussen? te zien. De productie van Theatermakers Radio Kootwijk gaat over een alleenstaande man met dementie, zijn dochter (en tevens documentairemaakster) en het zorgteam dat om hen heen staat. Het stuk laat zien hoe zorgprofessionals worstelen met enerzijds de grenzen van het zorgsysteem en anderzijds hun eigen fysieke en mentale grenzen. En dat de verwachtingen van mantelzorgers – hoe logisch ook – ingehaald worden door de realiteit.
Praat vandaag over morgen
De rake dialogen, opzwepende dans en innemende liedjes ontroerden het publiek soms tot tranen toe. Omdat zorgprofessionals zich herkenden in de lastige dilemma’s – wie zorgt er voor de cliënt als jij het niet doet? Omdat mantelzorgers zich identificeerden met de onmacht van de dochter – waarom kun je niet meer zorg krijgen als je daar je leven lang premie voor hebt betaald? Of gewoon omdat de hele situatie van een eenzame, zorgbehoevende oudere die zijn grip op de werkelijkheid langzaamaan verliest zo invoelbaar is.
Die emoties werden na de voorstelling ingezet als motor voor het nagesprek. Over wat nou precies raakte in de voorstelling. In welk personage kijkers zich herkenden. En hoe het anders moet – én kan. Dat gesprek is nodig, weet Yvonne Beckers, programmamanager van Netwerk Nonna, het samenwerkingsverband van 14 ouderenzorgorganisaties in de regio Nijmegen dat zich sterk heeft gemaakt om de theatervoorstelling naar de regio te halen. “Niet alleen na een prachtige voorstelling zoals deze. Dat gesprek moeten we veel vaker met elkaar aangaan.”
Gevolgen vergrijzing in regio
Ook in de regio Nijmegen zijn de gevolgen van de vergrijzing merkbaar. In 2019 was 16,9 procent van de bevolking 65+. De verwachting is dat dit percentage in 2040 is gestegen naar 25,7 procent. Daarmee stijgt ook de vraag naar zorg – variërend van 50 procent (wijkverpleging) tot 80 procent (Wet langdurige zorg, intensieve zorg voor ouderen in een kwetsbare fase van hun leven).
Yvonne: “Zorgprofessionals kunnen deze toename niet opvangen door nog harder te werken. Extra handen in de zorg? Ze zijn er simpelweg niet. We moeten de zorg van morgen gaan zien als een verantwoordelijkheid van de héle samenleving.” Daarvoor kijkt de programmamanager naar zowel de politiek, de zorgverzekeraars, het bedrijfsleven, welzijnsorganisaties en buurtinitiatieven. “Ze spelen allemaal een rol in toekomstbestendige ouderenzorg. Oftewel, wij de maatschappij, zijn aan zet. Want we kunnen de zorg alleen anders organiseren, als we onze verwachtingen bijstellen. En onszelf de vraag stellen: wat kan ík doen?”
Dat begint met de bewustwording dat de ouderenzorg anders wordt. Daar heeft de theatervoorstelling een niet mis te verstane aanzet toe gedaan. Een die Yvonne Beckers tot slot samenvat als: “De zorg verandert. Zorg dat je mee verandert.”
